نوسان های وقوع باد و روزهای طوفانی طی نیم قرن گذشته در منطقه خزری

در این تحقیق براساس بازدید از مناطق جنگلی و مطالعه نقشه پوشش گیاهی، سه منطقه که معرف اقلیمهای اصلی جنگلهای هیرکانی می‌باشند انتخاب شدند. این سه منطقه عبارتند از: اقلیم مرطوب در غرب (گیلان)، اقلیم‌ معتدل در قسمت میانی (مازندران) و اقلیم خشکتر در شرق (گرگان). در تحلیل و بررسیها، داده‌های ثبت شده در چهار ایستگاه هواشناسی مورد بهره‌برداری قرار گرفتند. تغییرات عوامل مختلف اقلیمی شامل حداکثر، حداقل و متوسط سالانه درجه حرارت، میزان روزانه و سالانه نزولات جوی، سرعت باد و روزهایی که در آن تندر و طوفان واقع شده و نیز ارتباط آماری آن با دما و نزولات آسمانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در هر چهار ایستگاه روند روزهای با تندر و طوفان در طول حدود پنجاه سال گذشته، روندی افزایشی را نشان می‌دهد که از نظر آماری ارتباط مثبت با هم دارند. دو ایستگاه انزلی و بابلسر که تحت تأثیر اقلیم ساحلی دریای خزر می‌باشند در مقایسه با دو ایستگاه رشت و گرگان روزهای طوفانی بیشتری را نشان می‌دهند. در سالهای اولیه این تحقیق (حدود سالهای 1950 تا 1975) در ایستگاه رشت مشابه ایستگاه گرگان، وقوع روزهای طوفانی وجود ندارد، اما پس از آن روند افزایشی را با شیب تند نشان می‌دهند. این تغییرات تحت تأثیر تغییرات واقع شده در روند دمایی و نزولات جوی در این دو ایستگاه می‌باشد. متوسط ماهانه تعداد روزهای طوفانی همراه با تندر در مدت حدود پنجاه سال گذشته برای هر چهار ایستگاه در ماههای سرد، بسیار محدود و حدود صفر و برای هر چهار ایستگاه در مهر‌ماه یک روند افزایشی را نشان می‌دهد. روزهای با وقوع تندر و طوفان در هر چهار ایستگاه ارتباط آماری مثبت را نشان می‌دهد و این همسوئی در ایستگاههای گرگان و رشت (905837/0)، انزلی و رشت (620107/0) و انزلی و گرگان (57917/0) به‌صورت معنی‌دارتری مشاهده می‌شود. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که روند وقوع تعداد روزهای با باد همراه با تندر در منطقه خزر تغییر کرده و در طول سالهای مورد مطالعه نرخ افزایشی داشته است. بر مبنای نتایج حاصل از این تحقیقات می‌توان نتیجه گرفت که تغییرات در نرخ روند دما و میزان نزولات جوی در طول نیم قرن گذشته و به‌ویژه در مدت 25 سال گذشته، تأثیرات مهمی در سرعت و جهت بادها گذاشته است.